Jub Clerc over Sweet as: “Aandacht voor het trauma van mijn volk”

12/02/2024

Murra, 15 jaar oud, mag mee op een foto safari voor kinderen uit kansarme gezinnen. De tocht voert Murra doorheen haar Aboriginal thuisland en zal haar leven voorgoed veranderen. Deze topfilm werd door een groep jonge programmatoren geselecteerd voor het Jeugdfilmfestival Antwerpen.

sweet as filmstill 1

Dankzij een ontluikende passie voor fotografie beseft Murra dat ze haar verhaal moet vertellen. Net zoals regisseur Jub Clerc deed.

Mijn volk heeft nooit een geschreven taal gehad. We dansten, schilderden en zongen al onze verhalen vanaf de eerste zonsopgang, dus ik denk dat het vertellen van verhalen in mijn bloed zit.

Jub Clerc, regisseur van Sweet as

Je komt uit Australië. Waarom wou je dit verhaal vertellen?

Jub Clerc: Nadat ik met mijn vriendin en collega Liz Kearney een aantal kortverhalen had verfilmd, wilden we absoluut samen een speelfilm maken. Maar waarover? Op een avond kreeg ik een telefoontje van haar: “Herinner jij je nog dat verhaal over die foto safari dat je me ooit vertelde?” Het was alsof er een bliksemschicht door mijn hoofd ging. Ik schreeuwde: “Natuurlijk, dat is het!

Het verhaal speelt zich af in het adembenemende landschap van de voorouderlijke gebieden van de oorspronkelijke bewoners van West-Australië.

Clerc: Ik wilde het trauma van mijn volk onder de aandacht brengen en de problemen van (kans)arme mensen aankaarten. Dat dit verhaal zich afspeelt in het onwaarschijnlijk mooie Pilbara-land was een gelukkig toeval. Ik ben zelf ook First Nation (de oorspronkelijke bewoners, de zgn. Aboriginals); ik ben Nyul Nyul en Yawuru van de Kimberley Nation in West-Australia. De meeste acteurs ken ik persoonlijk. Sommigen zijn zelfs familie van mij.

Ook de soundtrack van de film verwijst naar je First Nation-achtergrond.

Clerc: Dat was een prioriteit bij het uitkiezen van de muziek. Het vinden van de juiste nummers was ontzettend moeilijk. Het was alsof de film een eigen wil had - telkens we een nieuw nummer probeerden, leek het alsof de film ons boos toeschreeuwde: “Nee deze niet!” We hebben tot het allerlaatste moment gewacht om de nummers te kiezen, maar het was de moeite waard. De muziek is geweldig - ik ben dol op onze soundtrack!

Wie is Sylvia, aan wie jouw eerste speelfilm is opgedragen?

Clerc: Sylvia is mijn dierbare moeder, die overleden is. In tegenstelling tot Murra in de film had ik een geweldige band met haar.

Sweet as won al een heleboel prijzen in de hele wereld. Hoe verklaar je dat jouw door-en-door Australische verhaal overal wordt begrepen en gewaardeerd?

Clerc: Dat kan ik niet verklaren. Ik was verbaasd hoe goed de film wereldwijd werd onthaald door zo'n divers publiek. Omdat dit een universeel verhaal is over hoop en veerkracht? Misschien kan het publiek dat herkennen. Het winnen van de Kristallen Beer in Berlijn sloeg natuurlijk alles; ik kon het amper geloven. De Berlinale is zo'n prestigieus festival; sinds ik die prijs won, wordt er met andere ogen naar mij (en mijn project) gekeken.

Het onderschrift bij Murra’s laatste foto, die ze maakte bij het afscheid aan het einde van de reis, is Mabu Liyan. Wat betekent dat?

Clerc: Je kan het letterlijk als ‘voel je goed’ vertalen. ‘Liyan’ verwijst naar alles wat deel uitmaakt van je ziel, je geest, je hart - je emotioneel en lichamelijk welzijn.

Uta Beth